ลิงไอ้เงี๊ยะ
ลักษณะทั่วไป
     ลักษณะคล้ายลิงวอกแต่ขนข้างใบหน้า เป็นลิงร่างใหญ่ บึกบึน หนักประมาณ 5-10 กิโลกรัม ตัวยาวประมาณ 51-63 เซนติเมตร รูปร่างทั่วไปคล้ายลิงวอก ขนสีน้ำตาลอมเหลือง หน้าอก ท้อง ท้องแขนและขาสีขาว ก้นและหางสีเทา หัวโต ใบหน้ายื่นมากกว่าลิงขนสั้นชนิดอื่น ขนบริเวณด้านข้างใบหน้าชี้ไปทางข้างหลัง ขนกลางกระหม่อมแสกกลาง หางค่อนข้างสั้น ประมาณ 20-38 เซนติเมตร
อุปนิสัยและอาหาร
     มักพบตามภูเขา และที่สูงตั้งแต่ 500 ถึง 3,500 เมตร อาศัยอยู่บนเรือนยอดไม้สูงประมาร 10 -50 เมตร จากพื้นดิน สมาชิกในฝูงมีประมาณ 10 - 50 ตัว โดยจะมีสมาชิกบางตัวทำหน้าที่เฝ้ายามบนต้นไม้สูงที่สุดในบริเวณ เมื่อมีอันตรายจะส่งเสียงร้องเตือนพร้อมกับเคลื่อนไหวเพื่อเตรียมหลบหนี ร้องเสียงดัง "ปิ้ว" หากินตอนกลางวัน อาศัยกันเป็นฝูง ฝูงหนึ่งมีตัวผู้และตัวเมียเพศละหลายตัว รวมกันอาจมากถึง 50 ตัว ชอบหากินบนต้นไม้ และมักอยู่ที่ระดับความสูงเกิน 10 เมตร ซึ่งสูงกว่าระดับหากินของลิงกังและลิงแสม กินผลไม้ ใบไม้ โดยเฉพาะใบอ่อน และสัตว์ขนาดเล็กเป็นอาหาร
การผสมพันธุ์
     ตัวเมียตั้งท้องนานประมาณ 7 เดือน ออกลูกครั้งละตัว มีอายุยืนได้ถึง 25 ปี
การกระจายพันธุ์
     พบในประเทศจีน บังกลาเทศ ภูฏาน เนปาล พม่า กัมพูชา เวียดนาม และไทย ในประเทศไทยพบมากที่จังหวัดลำปาง
สถานภาพปัจจุบัน
     เป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2535
ประโยชน์ทางเศรษฐกิจ
     สามารถนำมาลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงได้ บ้างก็นำมาประกอบอาหาร
ที่มา
     สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า